Planeet Aarde

Een writer's block had Berlioz voordat hij aan zijn Symphonie Fantastique begon.
Je kunt het je nauwelijks voorstellen als je die bruisende muziek hoort.
Hij had het stuk helemaal in zijn hoofd, maar het lukte maar niet het op papier te zetten.
Toen hij daar eenmaal overheen was - of 'doorheen', hoe zeg je dat? - stond het binnen zes weken op papier.

Ook Dutilleux had daar last van, maar hij was toen al halverwege zijn Vioolconcert.
Hij vond een uitweg, in het tussenspel na het derde deel, door de solist te laten stemmen en ook het orkest daarin mee te nemen, de hoogte in.
Muziek als ego-document.
Ik had er vorige week, in de aanloop naar onze concerten met Valery Gergiev, over willen schrijven, maar kon niet de juiste stemming vinden.

Dat had ook met een andere stemming te maken: de gemeenteraadsverkiezingen.
Niet dat ik ontevreden ben over de uitkomst, hoewel ik wel wat problemen zie opdoemen hier en daar.
Het was meer de scene in een Haags café die me somber en verdrietig stemde.
Hoe het 'minder, minder' inmiddels vooral als wake-up-call gewerkt heeft, kon ik toen niet voorzien.
Hoewel we met het laatste 'oog om oog, tand om tand' wel weer naar de prehistorie zijn teruggekeerd.
Geen writer's block bij mij, gewoon even geen zin, geen inspiratie.

De week met Valery was weer een feest, waarbij hij niet alleen tijdens de concerten, maar ook bij de repetities vaak het onderste uit de kan haalde.
Een deel daarvan staat op film, dus misschien kunnen we daar later nog iets van terugzien.
In de publiciteit voor het komende Gergiev Festival bijvoorbeeld.
Ook het concert in Amsterdam is op video opgenomen en zal vast nog op televisie komen.
Op internet is al een registratie te zien.
Ook daar was de politiek niet helemaal afwezig, met extra beveiliging voor de dirigentenkamer.

En vorige week was het de beurt aan de Planets van Holst.
Gustav Holst is een van die componisten waar de meeste mensen één stuk van kennen.
Een beetje zoals Dukas, Orff en Rodrigo.
Natuurlijk hebben ze allemaal veel meer geschreven, maar het succes van dat ene stuk heeft de rest geen goed gedaan.
Mijn voorliefde ligt niet zo erg bij de Engelse muziek, maar dit is zeker een interessant stuk.
Geschreven tijdens de jaren van de Eerste Wereldoorlog.
Die heeft er niets mee te maken, volgens de componist, die zelf afgekeurd was voor actieve dienst.
Wat dat betekende voor een Engelse man in die jaren komt bij de herdenkingsprogramma's dit jaar duidelijk naar voren. Dat moet emotioneel toch iets met Holst gedaan hebben.

En in het eerste deel, Mars - The Bringer of War, zitten genoeg krijgslustige ritmes en thema's die al vooruitwijzen naar bijvoorbeeld de filmmuziek van Howard Shore voor Lord of the Rings.
Ook hier werden filmbeelden bij getoond, die de NASA gemaakt had, vanuit de ruimte.
Prachtige beelden, maar persoonlijk had ik wat moeite met de verbinding tussen beeld en geluid.
Ik vermoed dat Holst, die zeer geïnteresseerd was in het hindoeïsme en de Indiase cultuur, meer een mystieke kijk op de planeten en wellicht ook de goden wilde vertonen, en minder ophad met de planeten zelf.
Welk beeld  konden ze zich daar ook van vormen, een honderdtal jaren geleden?

Twee planeten missen dan ook in de serie, die een astronomisch willekeurige volgorde lijkt te hebben, van oorlogsgod Mars naar Uranus, de tovenaar en Neptunus, de mysticus.
Pluto was nog niet bekend.
En de Aarde kreeg geen plek in het rijtje.
Terwijl het klimaatpanel van de VN deze week toch weer moest concluderen hoe veel zorg de aarde juist nu nodig heeft. Ecologische zorg en geen militaire.

Het was ook de avond van collega's Karel Schoofs, die op een fantastische manier het hoboconcert van MacMillan speelde, en Rob Hageman en Wladi Warenberg, die het orkest en de cellogroep vaarwel hebben gezegd.

Met het orkest gaan we komende week weer een stukje aarde bereizen.
Met de vliegreizen erbij helaas ook niet erg klimaatneutraal.
Maar ik verheug me op de concerten en de zalen, het weerzien met Berlijn en Toulouse en een kennismaking met Warschau en Aix-en-Provence.
Dat biedt vast voldoende stof en inspiratie voor een volgend bericht.