maandag 25 februari 2013

Bovenaan in 'Hall of Fame'

Komende week staat Rachmaninovs Tweede pianoconcert bij ons op de lessenaars.
Een van de meest populaire werken uit het repertoire en een stuk waarmee de componist zijn reputatie gevestigd heeft. Bovendien uiterst geschikt voor een solist om indruk mee te maken.
Toch kan ik me niet herinneren dat ik het ooit gespeeld heb.
In de tijd dat het Elizabeth Concours nog een hele week rechtstreeks op de BRT-televisie werd uitgezonden, met Fred Brouwers als kundige gids en interviewer (jaren '70, '80?), werd het veel gespeeld in de finale. 
Vergelijkbaar met het Eerste van Tsjaikovski. 
Het lijkt erop alsof dat veranderd is. 
Rachmaninov 3 kwam ervoor in de plaats.
En de laatste keer vooral Prokofjev, nummers 2 en 3.
Zou dat met de moeilijkheidsgraad te maken hebben, of verandert de smaak van het publiek en kom je met Prokofjev makkelijker aan de bak?



Het grote publiek blijkt nog steeds te kiezen voor Rachmaninov 2.
Bij Classic FM staat hij zelfs helemaal bovenaan in hun Hall of Fame, ver boven de Mondscheinsonate   van Beethoven (29) en de Vier Jaargetijden van Vivaldi (19).
Een curieuze lijst overigens, want op de nummers 2 en 3 staan twee werken van Ralph Vaughan Williams. Met Elgar op 7 en 10 moet van enig Engels nationalisme sprake zijn: http://halloffame2012.classicfm.co.uk/chart/?page=6#/10-1

Maar toch, ook in Hollywood is Rachmaninovs opus 18 onverminderd populair.
Een onverdachte regisseur als Clint Eastwood gebruikte de muziek nog in 2010 in Hereafter.

Maar ook David Lean (Brief Encounter 1945) en Billy Wilder (The seven year Itch 1955) zagen hierin mogelijkheden voor hun filmscore.

Dat ik het nog nooit gespeeld heb is dus best raar.
Misschien ben ik het vergeten, misschien ben ik steeds vrij geweest als het orkest het het uitvoerde, of is het de laatste jaren toevallig minder aan bod gekomen.
Hoog tijd om de schade deze week in te halen.


maandag 18 februari 2013

Zon

Het land van de rijzende zon ligt weer achter ons.
Met die zon, die we daar veelvuldig gezien hebben, zijn we maandag teruggereisd.
Zo kun je lange dagen maken.
En korte nachten.
Want zeker in het begin was de nachtrust, en het ontbreken daarvan, een dankbaar gespreksonderwerp.
De een gaat daar makkelijker mee om dan de ander, maar ik ben blij dat het voor ons geen routine wordt, zoals dat voor menig solist en dirigent wel is.

Gecombineerd met de bacillen die menigeen al in Nederland had verzameld heeft dat wel enige ziektegevallen opgeleverd. Bij de strijkersgroepen kan je dan met een kleinere groep spelen, bij de blazers waren creatievere oplossingen nodig. De fagotten konden het intern regelen, maar bij de trombones moest een beroep worden gedaan op een Japanse collega, die dat overigens, vrijwel zonder repetitie, prima invulde.
Bij ziekte van de dirigent kun je dat niet meer ongemerkt voor het publiek doen.
Yannick leek het laatste concert in Tokyo te moeten laten schieten, maar heeft uiteindelijk de symfonie toch staan dirigeren. Met behulp van een toverdrank, die Misha Furman hem tussen de delen door aanreikte.
Het leek haast symbolisch, want Misha speelde zijn allerlaatste concert met ons.
En Yannick verovert langzaam aan de hele wereld. Ja, ook Japan.
Voor de pauze leidde Marieke Blankestein, bezig met haar eerste seizoen, ons vanaf de concertmeesterstoel door het pianoconcert, wat ook voor de jonge solist weer een leuke nieuwe uitdaging was.



Jan Lisiecki is een jong Canadees pianotalent, 17 jaar, van Poolse komaf. Geen wonder dat hij zich in de toegiften meestal met Chopin presenteerde. Hij staat al bij DGG onder contract, dus hoeft zich over zijn toekomst geen zorgen te maken. Ook niet over de kracht in zijn vingers. Tijdens een van de toegiften brak een dikke snaar die rechtstreeks richting tweede violen werd gekatapulteerd.  De Japanners zijn dan wel zo georganiseerd dat ze bij het volgende concert aan die kant van de vleugel een scherm zetten om herhaling te voorkomen.



De organisatie van de tournee was verder ook vlekkeloos.
Mooie zalen, goede hotels en stipte treinen. Bij dreiging van een sneeuwstorm ontstaat er onrust, maar dat bleek overbodige zorg. Zelfs een overstap van de ene Shinkansen naar de volgende op een druk treinstation in Tokyo hebben we met het grote gezelschap binnen de beschikbare vijf minuten weten te realiseren!
Ook het orkest steeg boven zichzelf uit.



Met alle technische hulpmiddelen en Wifi in de hotels en concertzalen was het thuisfront nog tamelijk dichtbij.
Over de zaken die ik heb moeten missen aan schoolvoorstellingen en dergelijke werd ik goed op de hoogte gehouden. Spectaculaire ontwikkelingen in de muziekwereld, zoals dirigentenbenoemingen, bleven uit, voorzover ik weet.
Wel opzienbarend waren de aankondigingen van het afscheid van onze koningin en van de paus.
Ze vormden het raamwerk van onze reis.
Tijdens de toespraak van Beatrix vlogen we naar Japan en werden we door de gezagvoerder van de KLM op de hoogte gebracht. Benedictus deed zijn mededeling op de dag dat we naar huis vlogen.
Een curieus toeval.
Wat kunnen we nog tijdens de reis naar China verwachten?