donderdag 17 november 2016

Monument

Ik had, tot vorig jaar, nog nooit van de zaal gehoord.
Bataclan.
Inmiddels kent iedereen de naam.
Een concertzaal met een beladen verleden.
En hopelijk een gezegende toekomst.
Ik weet niet of er iets blijft hangen van zo'n dramatische gebeurtenis, iets dat mensen kunnen voelen, maar voorlopig zal de herinnering en de gedenksteen op de gevel voldoende zijn voor een moment van introspectie.
De zaal in Parijs, waar wij regelmatig spelen, heeft ook een beladen verleden, maar dan van een hele andere orde. Zonder slachtoffers, of het zou een enkele blauwe plek moeten zijn.
En met een positieve uitkomst.
Een van de grootste schandalen uit de muziekgeschiedenis, en tegelijk ook balletgeschiedenis, vond hier in 1913, aan de Avenue Montaigne, plaats.
De premiere van de Sacre du printemps in het Théâtre des Champs-Élysées.
De politie moest er aan te pas komen.
Ik weet niet of er arrestaties zijn verricht, maar voor de reputatie van Stravinsky, Nijinsky en Diaghilev zou het uiteindelijk alleen maar goed uitpakken.
Over de aanleiding van de rellen doen verschillende verhalen de ronde: was het de muziek of toch vooral de dans of hadden tegenstanders op voorhand al een reden om de boel op stelten te zetten?
Als je leest dat voorafgaand aan het ballet van Stravinsky muziek van Chopin klonk, in het ballet Les Sylphides, kan ik me een schok bij onvoorbereide toeschouwers wel voorstellen.
En ook zonder dat tijdsbeeld, zonder de dans, blijft de partituur ongelooflijk energiek, verrassend en revolutionair. Een uitgelezen stuk voor onze serie Core Classics deze week.
Ik weet eigenlijk niet of er een gedenksteen in het Théâtre des Champs-Élysées hangt.
Ik weet ook niet of er nog iets van die tijd in zo'n gebouw te ervaren is.
Ik denk wel dat het af en toe goed is om te beseffen dat het een historische plek is waar we spelen. Waar we vorige maand de Eerste symfonie van Mahler lieten horen en in maart weer terugkeren met de Symfonische Dansen van Rachmaninov.

Deze week laten we nog een ander muzikaal monument horen.
Een monument dat componist voor zijn vrouw heeft opgericht.
Peter Lieberson was getrouwd met zangeres Lorraine Hunt, een prachtige mezzo-sopraan.
Ze werd ernstig ziek, maar trad nog op in de wetenschap dat ze niet lang meer te leven had.
In die moeilijke tijd componeerde hij voor haar een liederencyclus op gedichten van Pablo Neruda.
Ze heeft ze nog kunnen zingen, maar inmiddels, tien jaar na haar dood, klinken ze als eerbetoon aan haar en haar kunst.
Ongelooflijk prachtige liederen die voorbestemd lijken om tot de klassieken van de 21e eeuw te worden gerekend. Een must voor iedereen die van vocale muziek houdt en een must voor de fans van Christianne Stotijn.
Vrijdag en zondag in de Doelen.