Nine eleven.
Wie het meegemaakt heeft weet nog waar hij was toen hij het hoorde, 11 september 2001.
Wij werden er, de dagen erna, in het Gergiev Festival op een merkwaardige manier mee geconfronteerd.
Valery zat in Los Angelos en kon, vanwege het gesloten luchtruim, niet naar Europa vliegen.
Met hulp van Placido Domingo wist hij Mexico te bereiken en vanaf daar, een paar dagen te laat, uiteindelijk Rotterdam. Het is een van de kleine verhalen rond het drama dat de wereld schokte.
Vandaag vertelde mijn (Russische) buurman cellist mij over een andere associatie met het getal elf.
We repeteerden Sadko, de opera van Rimsky-Korsakov. Tussen alle 4/4, 3/4 en 6/8 maten dook opeens een 11/4-maat op. Een zeldzaamheid, zeker in het romantische repertoire, en altijd een beetje onhandig tellen.
Wladi kende de muziek niet, maar herinnerde zich dat ze in Rusland een rijmpje hadden om een elfkwartsmaat te kunnen tellen, met als strekking 'Rimsky-Korsakov, helemaal gek geworden'. Ik herinner me de Russische tekst niet meer, maar het telde elf lettergrepen. En misschien was deze opera wel de aanleiding.
Het gebruik van woorden om lastige ritmes goed uit te voeren, kan handig zijn. Ik vertaal een kwintool vaak in 'sinaasappeltje'. En dat kwam later weer van pas in de opera, bij het 'onderwater-ballet'.
Het is een mooie partituur. Russische sprookjesmuziek. Het verhaal raakt de kern van de Russische ziel. Volgens Orlando Figes, toch een autoriteit, 'was Sadko als mythe even belangrijk voor de Russen als Beowulf is voor de Engelsen en Kalevala voor de Finnen. Rimsky-Korsakov had overigens veel gemeen met Sadko: beiden waren zeeman en musicus en bovendien afkomstig uit Novgorod. Hij heeft de partituur zeer kleurrijk en fantastisch geïnstrumenteerd. Weinig componisten die dat vak zo beheersten als Rimsky-Korsakov.
Voor ons is het ideaal om dit te kunnen spelen met de zangers van het Mariinsky Theater. Als Gergiev over honderd jaar nog ergens voor herinnerd wordt, dan zal het in de eerste plaats door zijn werk in Sint-Petersburg zijn, waar hij niet alleen een operahuis tot hoge kwaliteit weet te brengen, maar vooral ook door het koesteren van de traditie van de Russische opera. Talrijke vergeten meesterwerken staan daar weer op het repertoire. Sommige daarvan hebben we in de loop der jaren ook in Rotterdam kunnen horen.
Wat mij betreft mogen we die bijzondere samenwerking nog jaren voortzetten.
En voor de liefhebber is komende zaterdagavond dus een must!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten