Beantwoorde vragen

En we hebben elkaar de afgelopen weken inderdaad beter leren kennen.
Met elkaar gerepeteerd, gereisd, onder zeer uiteenlopende omstandigheden concerten gegeven en met elkaar gespeeld. Want met de pianist Lahav Shani krijgen we als musici op een andere manier contact dan met de dirigent. Een extra dimensie in het naar elkaar toegroeien van orkest en toekomstig chef-dirigent.

Het doet wel een beetje denken aan een jaar of tien geleden toen we met Yannick begonnen.
En toen ook zijn naam nog niet overal een bel deed rinkelen.
Inmiddels staan ze overal voor hem in de rij.
Het zou kunnen dat Shani wat dat betreft, althans in Europa, een stukje verder is, hoewel de presentator van het concert in Amsterdam het presteerde om herhaaldelijk de naam te verbasteren tot Shahav Lani. Het zal Shani zeker niet vaak meer gebeuren. En die arme presentator waarschijnlijk ook niet.
Het publiek in Rotterdam, Amsterdam en Ravello heeft hem in hun armen gesloten en ook de pers liet zich niet onbetuigd. Er konden heel wat ballen verzameld worden.

En natuurlijk wordt Lahav ook door ons vergeleken met zijn voorganger, maar eigenlijk lijken ze helemaal niet zo op elkaar. De techniek van dirigeren doet eerder aan Valery denken, minder energiek, in zekere zin soberder, maar heel efficiënt. Hij biedt ruimte, diepte en duidelijkheid.
En zo zijn ook de repetities. Zelfs voor de openluchtconcerten wordt nog op details gewerkt die toch gedeeltelijk zullen vervliegen in de omgeving. Maar het levert een prachtig resultaat op.
Een investering in de kwaliteit van zijn toekomstige orkest.
Vooral zijn aandacht voor ritme is opvallend.
Wellicht is het een en ander terug te voeren op zijn mentor Daniel Barenboim, maar die ken ik niet goed als dirigent. Het meeste zal zuiver Shani zijn.

In de keuze van het lichtere Amerikaanse repertoire, met een intrigerende symfonie van Weill als meest serieuze element, heeft hij ook al snel voor de hand liggende kwalificaties onderuit gehaald.
Ik zag hem in de eerste plaats als dirigent voor het diepzinnige Duitse repertoire, Brahms, Bruckner, Mahler, Beethoven en in de toekomst vast ook een zinderende Wagner, maar zijn Gershwin en Bernstein blijken ook onweerstaanbaar.
Spannend bovendien om dan te openen met een iconisch Ives: The unanswered question.
En met gevoel voor humor kwam die onbeantwoorde vraag, het trompetthema, in Rotterdam nog even tijdens de cadens van Gershwin om de hoek kijken.
Een aantal vragen zijn met deze reeks concerten wel beantwoord.
De dialoog wordt in november voortgezet met Brahms en Ravel.
Een must voor degenen die de opkomst van dit bijzondere talent niet willen missen.

Swingend het seizoen in

De zomerstop is weer voorbij.
Het orkest verzamelt zich voor de eerste repetities in de Doelen.
Een vertrouwde omgeving, maar het heeft elk jaar toch iets onwennigs.
Ieder komt uit zijn eigen biotoop.
Vaak met de familie op vakantie geweest, soms ook nog elders muziek gemaakt.
En dan vind je weer je eigen plek in de machine die symfonieorkest heet.
Je zoekt collega's op om bij te praten, met de een wat uitgebreider dan met de ander.
En dan gaat het spoedig weer als vanouds, alsof er geen vakantie is geweest.

Maar dit wordt niet een jaar als alle andere.
We nemen een aanloop naar ons jubileumseizoen, naar de viering van een eeuwlang Rotterdams Philharmonisch Orkest. En die aanloop wordt gestuurd door onze toekomstige chef, niet alleen in de Doelen, maar hij vergezelt ons ook naar Italië, naar Amsterdam en naar de Veerhaven.
Dat ziet er uit als een passend begin.
Lahav Shani gaat het jubileumjaar 2018 ook van start met een serie Nieuwjaarconcerten, dus tegen de tijd dat zijn officiële aanstelling begint zullen we elkaar alweer wat beter kennen.
De verwachtingen binnen het orkest zijn hooggespannen en gisteravond in het Concertgebouw weer extra gevoed. Wat een (dubbel)talent!

Maar de rest van het seizoen is het vooral Yannick die in zijn laatste jaar als chef een bijzonder spectrum gaat laten horen.
De Eroica komt terug.
Was het zijn eerste seizoen, dat we die speelden? Alweer bijna tien jaar geleden, dus.
Een prachtig revolutionair werk, ideaal om te ervaren hoe Yannick gerijpt is, hoe de samenwerking zich ontwikkeld heeft, welke nieuwe geheimen er in Beethoven kunnen worden onthuld.
Want Beethoven is een toetssteen, een niet aflatende uitdaging, een lakmoesproef.

Maar er zijn meer lakmoesproeven die zeker voor hoogtepunten gaan zorgen.
Turangalila.
De naam is al een wonder. En wanneer hoor je dit meesterwerk van Messiaen in de concertzaal?
Nou ja, toevallig ook bij het Radio Filharmonisch Orkest en hun chef in november.
Misschien geen ideale spreiding, maar liefhebbers zullen er waarschijnlijk blij mee zijn.
En dan Mahler 8, natuurlijk.
Niet zijn meest favoriete symfonie en (te) vaak gebruikt om op speciale gelegenheden groots uit te pakken. Groots, duur en meeslepend wordt het al snel, met zoveel musici, solisten en koren.
Maar na de recente Mahler-ervaringen met nummer 1 en vooral 10 verwacht ik een diepgaande, bij tijd en wijle intieme en verstilde, versie van een uniek niveau.
Een concert waar je bij moet zijn geweest.

Maar komend weekend nog even op reis.
Eerst Napels zien, of eigenlijk Ravenna, dan presenteren we ons volop aan ons Rotterdamse publiek.
Swingend tussen de Mambo en Cha-cha uit Puerto Ricaans New York naar de Samba uit Rio en terug het nieuwe seizoen in.