Wat kan ik nu nog schrijven na deze twee weken met Yannick. Vier uitvoeringen van Rheingold en drie keer de Vierde van Mahler tussendoor. De symfonie werd gecombineerd met liederen van Alma. Die hebben we een paar jaar geleden ook met hem gedaan, toen gepaard aan Mahler 10. Dat dat altijd een problematisch stuk is bleek toen wel bij het concert in Edinburgh maar de uitvoering een paar dagen later in Luzern is geldt voor mij nog steeds als een hoogtepunt uit die jaren. De Vierde werkt als combinatie veel vriendelijker. Beide stukken zijn in dezelfde tijd gecomponeerd, rond 1900, maar Gustav en Alma kenden elkaar toen nog niet. Het zijn mooie liederen en met de orkestratie van de gebroeders Matthews is ook niets mis. Maar zouden we ze nu ook kennen als Alma Schindler niet met Mahler was getrouwd of zou ze dan juist veel meer gecomponeerd hebben? Toevallig speel ik komende maand weer drie van de liederen, maar dan in een nieuwe instrumentatie voor kamerensemble. En met bariton, dus dat zal weer een heel ander licht op de materie werpen.
Als actueel openingswerk speelden we Prayer for Ukraine, een instrumentale bewerking van een koorwerk dat Valentin Silvestrov in 2014 componeerde tijdens de Maidan-revolutie. Intense, stille muziek. Tijdens het concert in Hamburg werd die stilte nog weleens onderbroken. De Elbphilharmonie heeft een bijzondere akoestiek waarin je heel veel kunt horen, maar helaas niet alleen van wat zich op het podium afspeelt. Een verslag van het concert, met vooral commentaar op het gedrag van het publiek trok internationaal de aandacht. Overigens waren de meeste recensies, zeker voor de Wagner meer dan lovend.
Ik kan dat zelf moeilijk beoordelen, aangezien we behoorlijk druk bezig waren, zeker als lage strijkers, maar ik heb enorm genoten van de uitvoeringen en de ontwikkeling van het spel en het begrip. De partituur zit vol geniale vondsten, waar je steeds meer van meekrijgt en waar je dan ook steeds beter raad mee weet. Bovendien groeit een orkest als partner van de zangers doordat men, door die ervaring, steeds beter is voorbereid op vrijheden die ze kunnen nemen en de emoties die ze in hun rol stoppen. Daarbij trekken natuurlijk Wotan en Loge de aandacht en zeker ook Alberich, Samuel Youn, die nog het meeste aan het acteren was. Dat werd overal door het publiek zeer gewaardeerd. Maar opvallend genoeg merkte ik onder de collega's ook zeer veel sympathie voor de zangers van Froh, Issachah Savage, en de gevoelige reus Fasolt, Stephen Milling.
De bijdrage van Erda, als dea ex machina, is altijd dankbaar. Een kort plechtig moment waarin zangeressen met een mooie laagte kunnen schitteren en dat deed Wiebke Lehmkuhl. Voor mij is dit Wagner op zijn best. Misschien valt dat nog extra op omdat hij in het vervolg, als Wotan daarna de ring alsnog inlevert, terugvalt in zijn oude idioom uit Lohengrin. Ook heerlijk, overigens. Voor de regie, die we officieel niet, maar toch wel een beetje hadden, was de opkomst van Erda een uitdaging. In de Doelen kon ze nog bij de orgelring staan, maar op de andere podia was een mooie oplossing gevonden in het laten omdraaien van de zangers, die op dat moment bijna allemaal voor het orkest staan. Alleen Wotan ervaart de aanwezigheid van het 'mahnendes Weib', en draagt zich dus niet om.
Het zijn vaak kleine maar belangrijke details die het succes van een concertante uitvoering bepalen en daar maakte Femke Luyckx een paar goede keuzes. Zelfs een aantal harpistes kregen tegen het eind een georganiseerde opkomst. Als orkestleden konden we ook nog even onze stembanden benutten als angstige tot slaaf gemaakte Nibelungen met 'Geheul und Gekreisch', zoals het libretto voorschrijft. Al sinds Gardiner me ooit helemaal inpakte met zijn Mozart-opera's in het Amsterdamse Concertgebouw ben ik een fan van concertante versies, hoewel dat eigenlijk semi-scènisch was. Zittend op het podium met Bryn Terfel als Figaro op een paar meter afstand was een van mijn mooiste concertervaringen als publiek. Dus graag meer, voor mij.
En gelukkig is het ook nog niet helemaal afgelopen met Rheingold. Een extra attractie is de documentaire die gemaakt gaat worden door Moois en waar ik me ook nog tegenaan mag bemoeien. En ook de Ring gaat nog door! We kregen onderweg te horen dat het werkelijk de bedoeling is de komende jaren de overige drie opera's te doen. Komend seizoen niet, maar met een Walküre in 2024 is het waarschijnlijk dat ik ze allemaal nog voor mijn pensioen gespeeld kan hebben. En op basis van afgelopen maand worden dat zeker nieuwe hoogtepunten in mijn orkestleven.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten