zondag 4 juli 2010

Herinnering

Vorige week donderdag hebben we met het orkest de laatste noten van dit seizoen gespeeld.
Een seizoen waarin een hoop is gebeurd, vele mooie momenten meegemaakt, hard gewerkt. En dan is het ook echt even afgelopen. Ook voor deze blog blijkbaar, want ik heb het gewoon laten liggen.
Terwijl het vast beter voelt als ik het nog even afrond, voordat ik op vakantie ga.

De laatste dagen hebben we besteed aan een cd-opname voor BIS. Richard Strauss.
Ein Heldenleben was in februari  tijdens de tournee door Noord-Amerika zo'n succes dat een opname voor de hand lag. Aangevuld met de Vier letzte Lieder, in april met Yannick uitgevoerd, biedt dat een originele koppeling. Allebei Strauss, maar uit totaal verschillende stijlperiodes, en een halve eeuw tijdsverschil.

De Vier letzte Lieder is een kroon op zijn werk, een soort van coda, na zijn laatste opera. De motivatie om te componeren ontbrak eigenlijk, maar stoppen kon hij ook niet. En op dat moment componeert hij, geïnspireerd door teksten van Eichendorff en Hesse, volgens sommigen de mooiste muziek uit zijn oeuvre.
Maar Ein Heldenleben is ook een soort kroon, een climax in zijn serie symfonische gedichten. En in zekere zin al een soort terugblik. Als hij 'Des Helden Friedenswerke' opsomt, komen bijna alle symfonische gedichten, op ingeneiue manier met elkaar verweven nog even langs. Tod und Verklärung klinkt ook weer aan het eind van zijn Vier letzte Lieder.
De herinnering, als gegeven, moet een belangrijk element in het artistieke werk van Strauss geweest zijn, en niet alleen in de periode dat hij oud is. Ik ken weinig componisten die dat gevoel zo overtuigend in muziek kunnen vertalen. 'Der Rosenkavalier', en dan vooral de rol van Die Marschallin, is daarvan een schitterend voorbeeld. En dat is een opera waar ik zelf ook mooie herinneringen aan heb, maar waarvan ik nu vooral een hoogtepunt van komend seizoen verwacht. Meer dan een maand lang bezig met die geniale partituur, onder de bezielende leiding van Simon Rattle!

Bij de opnames van Heldenleben komen herinneringen aan de concerten in Amerika boven. En dan blijkt dat Yannick zijn visie op het stuk al weer verder ontwikkeld heeft. Vooral in de klank en sfeer van de laatste bladzijden. Maar ook herinneringen aan 'Le voix humaine' van afgelopen maand. De telefoon die nu werd gebruikt in het contact tussen dirigent en opname-leider leek wel erg veel op die van de wanhopige vrouw
bij Poulenc, en menig citaat van Cocteau bleek zich in het geheugen te hebben vastgezet.

Mooie herinneringen en hoge verwachtingen voor volgend seizoen vol boeiende en inspirerende producties, waarvan ik waarschijnlijk op deze plek wel weer verslag zal doen.
Maar eerst een paar weken rust en bijtanken.