maandag 11 november 2013

Politiek

En zo begon afgelopen week de samenwerking tussen het Residentieorkest en het Rotterdams Philharmonisch met de Vijfde symfonie van Beethoven in de Haagse Anton Philipszaal.
Het 'enige politieke stuk van Beethoven' noemde Harnoncourt het stuk bij zijn masterclass in Salzburg, die ik vorige week meestuurde. Ik zou me kunnen voorstellen dat er aan de Derde en de Negende ook politieke aspecten zitten, maar Harnoncourt zal wel weten wat hij zegt.
De Haags-Rotterdamse samenwerking is in ieder geval door de politiek geïnitieerd, dus in die zin was het een toepasselijke keuze. Dat gold ook voor dirigent Jaap van Zweden, die hiermee terugkeerde op de bok waar hij jarenlang als chef dirigeerde.
Hoe de toekomst van deze samenwerking er ook uitziet- inmiddels uitgebreid tot een zestal instellingen, met beide conservatoria en concertzalen erbij - de media vonden het niet belangrijk genoeg om er speciaal aandacht aan te besteden.

In zekere zin is het ook een terugkeer naar vroeger tijden, toen de orkesten, ook bijvoorbeeld het Concertgebouworkest, regelmatig in elkaars series speelden. Dat ging dan vooral over moderne muziek. Maar het kon ook gebeuren dat Carlos Kleiber opeens in het Congresgebouw stond te dirigeren. Daar heb ik hem met het Concertgebouworkest in Beethovens Vierde en Zevende symfonie gehoord, waarvan diezelfde week in Amsterdam beroemde video-opnames zijn gemaakt.
Ik hoop dat het het begin is van een mooie samenwerking.
Wij zullen met het RPhO dit seizoen nog twee keer in de Philipszaal spelen, maar dat zou dan weleens voor het laatst kunnen zijn, wanneer de zaal gesloopt moet worden voor het nieuwe Cultuurpaleis.
Een tijdelijke zaal zal bij de Scheveningse haven gebouwd worden.

Maar havens, daar moeten wij ons als Rotterdams Orkest wel thuis gaan voelen.
Later deze week zitten we voor ons Blown Away avontuur in de Rotterdamse onderzeebootloods.
Ik ben er nooit geweest maar het schijnt al vaker voor culturele doeleinden gebruikt te zijn.
Het programma dat ons voorgespiegeld wordt ziet er zeker spannend uit. Een 'intensere samensmelting' in een 'rauwere omgeving' De geluidseffecten schijnen heel bijzonder te worden en voor ons en Yannick is het weer een aardig uitstapje naar ander publiek. Je kan je er met een bootje naar toe laten varen.


Met Yannick gaan we ook naar de havenstad aan de monding van de Neva, Sint Petersburg.
Het valt gelukkig buiten het Vriendschapsjaar, dat het KCO samen met de koning net in Moskou heeft afgesloten. Ondanks eerdere berichten zijn politieke acties uitgebleven. Wij komen gewoon met een dirigent die zich openlijk als 'gay' presenteert en spelen de volgende avond net zo graag met een dirigent die in dit verband de laatste weken voortdurend met Poetin geassocieerd wordt.
Het doet denken aan de keer dat we met Gergiev en Rattle naar de Proms gingen.
En misschien gaan we daar wel een record vestigen.
We spelen namelijk in allebei de nieuwe zalen die Valery de laatste jaren heeft kunnen laten bouwen, de Concertzaal van Mariinsky en Mariinsky II, de operazaal naast het oude gebouw, die nog maar net open is.
Met Valery speelden we tot nog toe in het oude Mariinsky (o.a. Mahler 6) en met Conlon speelde het orkest in 1986 in de Philharmonie, zodat we weleens het eerste Westerse orkest zouden kunnen zijn die in alle vier de zalen heeft gespeeld. Maar dat is maar een gok. Misschien is Gergiev er met zijn LSO ook al geweest.

De conclusie lijkt me wel gerechtvaardigd dat er geen stad ter wereld is die zo rijk gezegend is met mooie concert- en operazalen als Sint Petersburg, en dat dat voor een groot deel te danken is aan Gergiev.
Het lijkt me vanzelfsprekend dat daarvoor een goede relatie met de machthebbers onontbeerlijk is.
Hij kan op dit gebied resultaat boeken waar de hele Russische bevolking van kan profiteren, waarschijnlijk nog in lengte van jaren, terwijl je je af kunt vragen wat hij zou kunnen bereiken voor de homo's in zijn vaderland. En of pogingen in die richting, die door sommigen van hem worden verwacht, niet meer schade dan goeds op zullen leveren.
Politiek en kunst is niet altijd te scheiden, maar in dit geval lijkt me dat te prefereren.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten