Hij heeft al zo veel.
Voor een componist is dat misschien toch iets makkelijker.
Gewoon een nieuw muziekstuk.
Dat was tenminste wat Sjostakovitsj zijn zoon Maxim gaf toen hij negentien werd.
De jongen moet een begenadigd pianist geweest zijn en speelde het Tweede pianoconcert op zijn conservatorium-examen.
Het stuk wordt niet vaak gespeeld, maar het is eigenlijk wel leuke muziek,vol practical jokes.
Het doet in sommige opzichten wel denken aan het Eerste pianoconcert uit 1933, toen hij zelf nog redelijk onbezorgd in het leven stond. Misschien zitten er zelfs wel letterlijke citaten in.
Je zou willen weten waarover de grote, inmiddels sombere componist hierin, in 1958, met zijn zoon het gesprek aangaat.
Waar hebben ze het over?
Zeker over ander zaken dan in het Concertino voor twee piano's dat Dmitri vier jaar daarvoor voor Maxim (en zichzelf) had gecomponeerd.
Iets van circusmuziek zit in al die stukken.
En Lars Vogt, de solist van deze week weet er wel raad mee.
Of hij nog veel piano speelt weet ik niet, maar we hebben Maxim twee keer in Rotterdam als dirigent op de bok gehad.
De eerste keer viel hij in voor Gergiev, die nog vastzat in de VS na 9-11. De Vierde speelden we toen met een samenvoeging van RPhO en Mariinsky.
Een paar jaar later kwam hij een abonnements-concert dirigeren met de Achtste.
Het is misschien geen topdirigent, maar hij kent zijn vak. En de muziek van zijn vader.
Hoewel hij niet strooide met anekdotes of anderszins onverwachte inzichten met ons deelde.
Je zult ook maar als zoon van zo'n beroemde èn verguisde vader opgroeien in de Sovjet Unie van de jaren '40 en '50. Zo werd hij als tienjarig jongetje bij een muziekschoolexamen gedwongen zijn vader te veroordelen.
Hij had twee zonen, Sviatoslav en Oleg, maar dat waren geen musici.
Ze werden beiden in Parijs geboren (1924 en 1928), waar ze de eerste jaren vermoedelijk weinig van hun ouders, die veel op reis waren, gezien hebben.
Dat reizen werd veel minder toen ze zich in de Sovjet Unie vestigden, rond 1936, met zijn nieuwe ballet Romeo en Julia, bij wijze van spreken, in de koffer.
Het is een beslissing waar hij spijt van zal krijgen, en waar nog steeds over gespeculeerd wordt.
Waarom gaf hij zijn vrijheid in het Westen op voor een terugkeer naar zijn vaderland onder de terreur van Stalin?
En hoe zouden zijn zoons daar later op terug hebben gekeken?
Een van hen, ik denk Oleg, was ooit op het allereerste Gergiev Festival als eregast aanwezig.
Misschien was Peter en de Wolf, uit 1936, wel een beetje voor hen gecomponeerd.
Dan hebben ze aan royalties zeker veel meer verdiend dan Maxim met zijn twee concerten.
Zou er een vaderdagprogramma mee te vullen zijn?
Composities van de vaders voor hun zonen en dochters.
Ik kan nog niet veel stukken bedenken.
Leopold Mozart moet toch wel het een en ander voor Wolfgang en Nannerl geschreven hebben, maar ik ken het niet.
En Wolfgang zelf?
Franz Xaver was nog te jong toen Mozart stierf en Carl Thomas eigenlijk ook.
Wagner componeerde wel voor zijn liefdes maar niet voor zoon Siegfried.
Zou Hendrik Andriessen iets voor Louis gemaakt hebben?
Johann Strauss senior een walsje voor junior?
Richard Strauss had geen zoon met muzikale aspiraties.
Hij heeft hem wel een rol in de opera Intermezzo gegeven, als 'Franzl', maar zonder muziek.
Het is een van de drie gesproken rollen in de Bürgerliche Komödie.
Dat maakt het Tweede pianoconcert van Sjostakovitsj voorlopig tot een unicum.
Deze week drie keer in de Doelen en een keer in het Amsterdamse Concertgebouw.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten