Vijf ballen

Al lange tijd schrijf ik programmatoelichtingen voor concerten van het orkest.
Niet veel, een paar per seizoen.
Net genoeg om een soort van routine te behouden, zonder dat het al teveel tijd gaat kosten.
Maar dat ik er meer uren in stop dan de meeste van mijn schrijvende 'collega's' lijkt me niet onwaarschijnlijk.
Die routine behouden is ook maar betrekkelijk, want tegenwoordig worden alle toelichtingen in een beperkte periode voor het hele seizoen verzameld.
Nu is de tijd voor seizoen 18/19 en is me gevraagd twee verhalen te schrijven.

De toelichting die ik voor de Achtste van Mahler voor afgelopen week gemaakt had is dan ook van meer dan een jaar geleden. Ik wist inmiddels niet goed meer wat mijn insteek was geweest, heb er altijd moeite mee mijn eigen teksten nog eens te gaan lezen, maar kreeg al wat positieve geluiden vanuit het publiek.

Of orkestleden de tekst gelezen hebben weet ik eigenlijk niet.
We hadden een drukke week en wie voelt zich dan geroepen zo'n toelichting op de website op te zoeken?
En als de concerten eenmaal afgelopen zijn is die daar ook niet meer te vinden.

Maar dan is het extra leuk om onverwacht een positieve waardering in de krant te lezen.
Peter van der Lint gaf niet alleen het concert in Trouw de hoogste waardering, vijf ballen, waarbij Yannick uiteraard en terecht veel lof kreeg toegezwaaid. Maar en passant werd zelfs mijn naam voor de toelichting en als lid van de cellogroep, voor de gelegenheid aangevoerd door Quirine Viersen, ook geprezen.
Ik heb mijn best gedaan en had een heerlijke week met partituur en dirigent, maar dat je dan als tutti-strijker op een meer dan overvol podium wordt genoemd is toch wel uitzonderlijk:

Ik denk dat er andere auteurs zijn die betere toelichtingen schrijven.
Maar ik vind het leuk om het af en toe te doen en denk dat het ook een meerwaarde heeft als musici zich hiermee bezig houden, zodat de muziek dan beschouwd wordt vanuit het gezichtspunt en met de ervaring van mensen die de muziek uitvoeren.
Dat maakt bijvoorbeeld ook zo'n boek over Bach van Gardiner voor mij extra waardevol.
Zonder me met zo iemand te willen vergelijken, natuurlijk.
En het is voor mij een manier om me op een onderwerp te concentreren, me niet te snel weer door iets anders laat afleiden. Het vergt discipline.

Sjostakovitsj 13 is een opdracht voor volgend jaar.
Het trekt misschien minder de aandacht dan Mahler 8 maar gaat zeker zo indrukwekkend worden. Zelden wordt het stuk gespeeld, ongetwijfeld vanwege het grote mannen(bassen!)koor, maar wat een ongelooflijk krachtige en originele partituur is dat!
Dat Yannick met Sjostakovitsj overweg kan heeft hij bij ons inmiddels wel bewezen, vorig jaar nog met een sterke Vierde, maar met deze Dertiende heeft hij zelfs bij de Berliner Philharmoniker zijn sporen verdiend.
Toen ook met onze Russische vriend Michael Petrenko, ongetwijfeld een ideale casting.
Kortom: kopen die kaartjes voordat het te laat is!
Ik ben nog aan het worstelen met een waardige toelichting. Hoe vertel je in minder dan duizend woorden wat voor meesterwerk destijds de machthebbers in het Kremlin tot in het diepst van de ziel geraakt zou hebben, als ze naar de premiere hadden durven komen.
En wie deze week nog wat mooie cellosolo's wil horen; Quirine Viersen zit er weer en behalve heerlijke romantische melodielijnen in de Zemlinsky laat zij zich horen in misschien wel de mooiste solo uit het repertoire, Brahms' Tweede pianoconcert.