zaterdag 15 januari 2022

Noise1

 Ik had me er enorm op verheugd. Weer een grote opera in het theater. En wat voor één! Salome. Een waanzinnige partituur, een luguber verhaal en een overzichtelijke lengte. Alle reden om, al onderzoekend, weer een paar teksten op deze tekst te schrijven. Als goed begin van het nieuwe jaar. En dan krijg je voor kerst de mededeling vanuit DNO dat alles afgelast is. Na kerst wordt het orkest hierover ingelicht, maar met de mededeling van een alternatief schema voor concertante uitvoeringen. De definitieve beslissing verschoof naar de eerste week van het jaar en is dit weekend weer opgeschoven. Alles om nog iets van de productie te redden in een tijd dat de culturele sector achteraan moet sluiten.

Om toch in deze omstandigheden nog iets van het nieuwe elan bij mezelf te bewaren heb ik een boek uit de kast gepakt, waar ik al vaak ingelezen heb, maar vooral korte stukjes. Een boek uit 2007, inmiddels al iconisch: The rest is noise. Ondertitel: Listening to the twentieth century. Auteur Alex Ross lees ik ook graag als blogger en medewerker van The New Yorker. Ik ken zijn stijl, zijn originele observaties en zijn gedrevenheid. Dus, als het me lukt om de discipline te houden en de bijna 700 pagina's van voor naar achter te lezen zal het zeker een aangename en leerzame besteding worden. Het gaat natuurlijk wel tijd kosten, zeker als ik er zelf op ga reageren en de muziek die hij noemt serieus ga beluisteren. En er zullen onderweg ongetwijfeld genoeg andere activiteiten en fascinaties zijn die de aandacht af gaan leiden. Maar, zonder haast. Als Salome toch doorgaat krijgt die voorrang. Overigens ook al bij Ross.

De titel is goed gevonden. Ik had me ook kunnen voorstellen: And the rest is noise. Moderne muziek, vaak afgedaan als lawaai. Het kaf van het koren scheidend hou je een beperkt aantal waardevolle composities over. Ik weet niet zeker of Ross de titel ergens nog verklaart, maar een van de twee citaten waar hij het boek mee opent begint met: " ...- the rest is silence. " Het zijn de laatste woorden van Hamlet voordat hij sterft, en voordat zijn vriend Horatio afscheid van hem neemt: 'Now cracks a noble heart'. Beroemde woorden van Shakespeare. Afscheid van de held, terwijl Fortinbras, begeleid door soldaten en een trommel binnenkomt. De toekomst? De 20e eeuw?.

Ross' andere motto komt uit Doctor Faustus van Thomas Mann. Een pessimistische sleutelroman over de vorige eeuw en met de nadruk op de muziek. Het citaat gaat over muziek behorende bij de 'world of spirits'. Niet betrouwbaar in alle opzichten, maar hij is er toch met heel zijn hart aan toegewijd. Zoiets. Shakespeare en Mann staan bij mij hoog op het lijstje schrijvers die ik regelmatig probeer te lezen en herlezen, dus dat voelt al goed. Wat ook uit de keuze van motto's naar voren komt, en wat mij erg bevalt, is de manier waarop Ross verbanden legt tussen hele verschillende dingen.

En dat is meteen al de gebeurtenis waar het boek mee begint en waar heel veel aan opgehangen gaat worden: de Oostenrijkse première van Salome. Op 16 mei dirigeert Strauss zijn opera in Graz. Niet in de Hofopera van Wenen, waar intendant Mahler het stuk graag had uitgevoerd. Hij beschouwde het als een absoluut meesterwerk maar de censuur hield hem tegen. Hij is nu wel in Graz aanwezig en maakt voorafgaand aan de uitvoering een bergwandeling met Strauss. Twee giganten van de klassieke muziek, twee antipoden, op een bergtop. 

Nu ik bij het begin begin ontdek ik ook een audio compagnion. Ik kan me voorstellen dat dat een nuttige aanvulling op de tekst gaat bieden. We zullen zien.

De reis is begonnen. 

 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten