Naar Mahler met een podcast?

De podcast als medium kan zich in een snel groeiende belangstelling verheugen. Onze koning bedient zich er van en ikzelf kan me, tot mijn eigen verbazing, inmiddels ook tot de fans rekenen. Ik moet er nog wel een geschikt tijdstip en plek voor vinden - onderweg, in de sportschool - en een weg zoeken in het enorme aanbod dat voorhanden is. Op dit moment zijn er een paar favorieten zoals Vullings en Van der Wulp voor de politiek, Femke van der Laan voor persoonlijke interviews en Benjamin McEvoy voor de wereldliteratuur. Af en toe een nieuw gedicht laten voordragen en toelichten door Ellen Deckwitz kan me inspireren maar op het gebied van de klassieke muziek heb ik het nog niet erg gevonden. Hoewel een nieuw initiatief van vier collega's er veelbelovend uitziet.

En als ik dan denk aan een groot, misschien wel ondoorzichtig, orkestwerk als de Tweede van Mahler, die we deze maand een paar keer spelen, kan ik me dat best voorstellen als geschikt onderwerp voor een podcast. Je zou er als luisteraar baat bij kunnen hebben als iemand je de weg wijst in het Mahleriaanse labyrint. Boeken zijn er genoeg, maar wie gaat die lezen? Er is gelukkig nog altijd een programmatoelichting die in de zaal zal liggen en via de website wordt aangeboden. Maar ons orkest biedt sinds enige jaren ook een podcast aan, waarin Floris Don, de man die de programma's verzint en Bart Diels, de man die ze verkoopt, met elkaar een boom opzetten over te spelen repertoire. Ik heb ze nog niet gehoord over deze Mahler maar het zijn twee wandelende muziekencyclopedieën, dus ik ga ervan uit dat er weer genoeg zinvolle informatie over het repertoire en wat dat voor ons orkest betekent in begrijpelijke taal over tafel zal gaan. 

Iets laagdrempeliger en meer gericht op de rol van de musici op en achter het podium is de gloednieuwe podcast die een 'blik onder de motorkap' belooft met als titel Een toontje lager.  Geen recept om het songfestival te winnen, zo is inmiddels gebleken, maar dat is ook niet hun bedoeling. Vol humor en persoonlijke verhalen boden ze in de eerste afleveringen bovendien regelmatig onverwacht interessante inzichten in de stukken die we spelen, dus dat kan bij Mahler ook iets boeiends op gaan leveren. Een aanrader!

Ook elders is wel wat te vinden. Onze klassieke radiozender heeft al een heel archief aan podcasts waaronder een Mahler-serie die in 2020 werd opgenomen voor het (afgelaste) Mahlerfestival in Amsterdam. Presentator Hans van den Boom, een voor velen bekende stem, praat hierin vol enthousiasme over de Tweede als de favoriete symfonie van zijn favoriete componist. Het gaat niet heel diep maar dat is misschien juist wel geschikt vooral voor degenen die nog kennis moeten maken met dit grootse werk.

Voor wie tijd heeft, dieper wil doordringen in de materie en een beetje Engels verstaat ben ik enthousiast over het initiatief van de Amerikaanse radioproducer Aaron Cohen: Embrace Everything. Elk seizoen, in chronologische volgorde, behandelt hij, samen met een groot aantal medewerkers, musici en wetenschappers, een van de symfonieën van Mahler. De Tweede is al aan de beurt geweest en dus terug te luisteren. Wat ik mooi vind aan deze podcast is dat ze het onderwerp van veel kanten bekijken, behoorlijk de diepte in gaan, voldoende muzikale voorbeelden laten horen en het zo redelijk laagdrempelig houden. Zo worden er verbindingen gelegd met Beethoven, Mozart, Bach, Schubert en Wagner. Goethe en Schopenhauer komen ter sprake maar natuurlijk ook de sprookjeswereld van Des Knaben Wunderhorn die in de delen 3 en 4 zo'n grote rol speelt. Er wordt vanuit de uitvoerenden gedacht, een trompettist, een bassist, de kunst van het rubato spelen, van het glissando, het idioom van de volksmuziek. Al die zaken die zo bepalend zijn voor een goede Mahler-uitvoering. Je moet er wel, zoals gezegd, even de tijd voor nemen maar het levert volgens mij zowel de kenner als de nieuwkomer een schat van informatie op om nog meer te genieten van een uitvoering, die zonder twijfel prachtig gaat worden.