donderdag 12 juni 2014

Honderdvijftig

Op 11 juni 1864 werd hij geboren, in München.
Als zoon van Hofmusiker Franz Strauss, hoornist en professor aan de Königlichen Akademie der Tonkunst. Zijn moeder was Josephine, dochter van bierbrouwer Georg Pschorr en ze woonden aan het Altheimer Eck, nr. 2.
Het huis bestaat niet meer.
Tegenwoordig zit er een winkel in Beierse klederdracht. Lederhosen enzo.
Ik kan via  google streetview geen gedenksteen op de gevel ontdekken, maar hier moet toch echt Richard Strauss 150 jaar geleden ter wereld zijn gekomen.

Die ouders hebben met zorg, kennis en hun genen een substantiële bijdrage geleverd aan de loopbaan van hun zoon, en daarmee ook aan het oeuvre waar we nog steeds van kunnen genieten.
Ter gelegenheid van de verjaardag dus maar wat passages uit de uitgebreide briefwisseling die Richard voerde met zijn ouders.


Liebe Mama! Lieber Papa!

De eerste brief die ik ken, stuurt hij als 18-jarige vanuit Wenen, Hotel Klomser, naar zijn vader.
De oude Strauss was een vermaard Wagner-hater, die desondanks als hoornist diens muziek niet kon ontlopen. Brahms was de muzikale held van Franz, en dat werd de zoon ook ingepeperd. Maar kritiekloos blijkt hij niet:
4. Dezember 1882,
Lieber Papa, .... Ich bin sehr gemütlich eingerichtet, kenne bereits die ganze Stadt von aussen, ....Sonntag Vormittag war ich im Philhrmonischen Verein, Orchesterserenade D-dur, sehr schön von Brahms, nur das Adagio ist schwach, denk Dir da ist gezischt worden. In Wien nach einer Komposition von Brahms und im Philharmonischen Verein gezischt! Das hat mich stark frappiert.

Een interessante observatie, die ik nog nergens anders ben tegengekomen.
Zou Brahms in de zaal hebben gezeten? En waarom zouden ze afkeurend fluiten voor een stuk dat al een kwart eeuw eerder geschreven was? Door een componist die in Wenen leefde en in zeer hoog aanzien stond? Daar zit vast nog een verhaal achter dat Strauss niet kende.
Het zijn leuke brieven om te lezen, uiteraard vooral over de reizen die Richard maakt, naar Egypte, naar Griekenland, Italië, en de muzikale successen.
Maar ook de avontuurtjes:

Berlijn, 1. Februar 1884: 'Unter andern hübschen Mädchen interessierten mich dort besonders die drei sehr interessanten, wenn auch sehr routinierten Töchter des Dichters Spielhagen, mit deren jüngster, einem wunderhübschen achtzehnjährigen Blaustrumpf mit einer reizenden Figur, vollendet schönem Hals und Gesicht, glänzend grauen Augen, Piloty und ich mich famos über Schopenhauer, naiv und sentimental und andere interessante Themen unterhalten habe.

In Meiningen zou hij de Tweede Serenade van Brahms dirigeren, maar de prins vond die toch niet zo mooi. Liever de ouverture "Fliegende Holländer": "Papa weiss, die "Holländer"-Ouvertüre mit dem vielen Tempowechsel ist schwer, besonders wenn man sie nur oberflächlich kennt wie ich! Nun denn, ich dirigierte sehr schneidig, es gelang vozüglich, und ich hatte meinen ersten Dirigentenerfolg errungen und mit einem Wagnerischen Werke." (14. Okt. 1885) 

Aan zelfvertrouwen heeft het de jonge musicus niet ontbroken.
Als hij een paar maanden later zijn vader met zijn verjaardag feliciteert:
Dein Sohn wird um das grosse Glück, das er bis jetzt noch immer gehabt hat, beneidet, bekommt sogar schon schlechte Rezensionen über Sinfonien (das erste Zeichen von Berühmtheit), was willst Du mehr? 


Tot 1906 lopen de brieven, inclusief de Amerika-tournee in 1904, beginnend met een 'Zirkularbrief' aan ouders en schoonouders vanaf Schnelldampfer 'Moltke'.

Vader Franz overlijdt in 1905, anderhalve week voor Richards verjaardag:
Meine geliebte Mama!
Du bist wohl nicht böse, dass ich Dir noch nicht für Deine lieben Glückwünsche zu meinem Geburtstage gedankt habe, den ersten den unser lieber Vater nicht mehr miterlebt hat - aber ich hatte so rasend zu tun. (Berlin, 21. Juni 1905) 

Hij heeft dan net de laatste hand gelegd aan Salome.
Het is mij ook helaas net niet gelukt dit eerbetoon op tijd het net op te krijgen.
Richard, gefeliciteerd!


Geen opmerkingen:

Een reactie posten