Wat zou Europa geweest zijn zonder Homerus, Plato en natuurlijk Archimedes?
De klassieke wereld die in de Renaissance haar wedergeboorte beleefde.
Tegenwoordig denken we bij Griekenland vooral aan de gevaren voor de stabiliteit en houdbaarheid van de Europese munt.
En is Cyprus ook niet een beetje Grieks?
We hebben met het orkest wel een paar keer in Athene gespeeld, in het beroemde amfitheater aan de voet van de Akropolis, het Herodeon, maar ik heb geen idee wat ze daar voor orkesten of andere ensembles hebben.
Een raar woord eigenlijk, 'klassiek'.
Het schijnt afkomstig van het Latijnse 'classicus'.
Zo noemde je jezelf als je tot de hoogste burgerklasse behoorde.
Is 'klassiek' dan de hoogste vorm van muziek?
En een 'klassieker'?
Een oude auto of een beroemde fietswedstrijd.
Ook daar ligt niet Griekenlands kracht.
Ze hebben wel een legendarische dirigent voortgebracht in de persoon van Dimitri Mitropoulos.
Hij was in de jaren '50 chef in New York voordat Bernstein het stokje van hem overnam:
En Maria Callas natuurlijk. Nog steeds een naam die vele harten sneller doet kloppen.
Misschien niet de mooiste stem van de eeuw, maar wat een drama en inlevingsvermogen!
Jammer dat er weinig film-beelden van haar opera-optredens zijn, maar zonder beeld is het effect misschien nog wel sterker:
Namen en klanken uit het verleden.
Tegenwoordig is het toch vooral violist Leonidas Kavakos die de Griekse kar trekt.
Ik weet niet hoe vaak hij nog in zijn vaderland is. Hij zal er met zijn volle agenda erg weinig tijd voor hebben, als een van de meest gevraagde solisten van dit moment. En zeer geliefd bij de orkesten waar hij mee speelt. Ook wij verheugen ons altijd op zijn komst. Het maakt eigenlijk niet uit wat hij speelt.
De keer dat hij het kwintet van Schubert kwam spelen, was natuurlijk speciaal, maar ik herinner me ook prachtige uitvoeringen van Beethoven, Mendelssohn, Ravel, Milhaud, Dutilleux.
En de Sibelius, die we deze week weer gaan spelen.
Met Gergiev op tournee in Duitsland een paar jaar geleden, was het elke avond weer een nieuw avontuur.
Dit keer is het Saraste, die ons orkest dirigeert.
Een Finse dirigent voor Finse muziek.
Dat zal zeker interessant worden.
Maar ook Kavakos heeft een speciale band met de muziek.
Hij won als 18-jarige in 1985 het Sibelius Concours in Helsinki, en vervolgens kreeg hij toestemming van de erven Sibelius om, bij uitzondering, de originele versie van het concert uit te voeren en op te nemen.
Na de mislukte premiere had de componist het stuk omgewerkt tot wat nu altijd gespeeld wordt.
Iets over de verschillen tussen de twee versies staat in dit artikel.
De vrouw van de componist had een voorkeur voor de eerste versie, maar die kunnen we alleen nog horen in de opname van Kavakos:
In Rotterdam speelt hij vrijdag en zondag de noten die we kennen, op zijn eigen onnavolgbare wijze.
Even dacht ik dat ik een beroemde pianist vergeten was, maar Arcadi Volodos blijkt Russisch te zijn.
De naam suggereert anders.
Aan de andere kant, Callas eindigt niet op 'os'.
Maar die heeft haar naam veranderd: Kalogeropoulos heet haar vader.
En Herbert von Karajan, de dirigent van die onvergetelijke Lucia di Lammermoor-uitvoering, blijkt ook Griekse wortels te hebben: Karajanis heetten zijn verre voorouders.
Zo zal ik vast nog een paar grootheden over het hoofd hebben gezien.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten