Waarom is Don Carlo (of Don Carlos in de oorspronkelijke Franse versie) zo goed, zo bijzonder, zo anders dan andere (Verdi)-opera's?
Misschien is de orkestbak niet de ideale plaats om dat uit te vinden. Eerst maar eens wat meningen en uitspraken gaan verzamelen. Luisteren naar wat anderen erover vertellen.
'Attente udrem'.
Don Carlo is 'Verdi's grandest opera', aldus Antonio Pappano, voorafgaand aan zijn registratie uit 2008, maar dat kan ook slaan op de lengte, die aanvankelijk zelfs nog een stuk langer was. Wij spelen in Amsterdam een van de kortste versies.
http://www.youtube.com/watch?v=WL9VFCON_ss
De regisseur benadrukt de 'refusal to submit to what is inevitable', tegen de macht van de staat, van de kerk, van de vader, van de regels van het huwelijk in. Een combinatie van menselijke emoties en politieke idealen.
Is dat bijzonder in het opera-theater?
Verdi was politiek geïnteresseerd, zelfs enige jaren actief. Dat komt dan natuurlijk ook in zijn opera's terug, en misschien in deze wel meer dan in de rest.
Of deze uit Time:
But Don Carlo is special. It's the opera lovers' opera, one that combines wonderful music with a psychologically thrilling, poignant drama. The plots of many operas are silly, while others are so determined to convince you of their depth that they whack you over the head with a two-by-four (that's Wagner). Don Carlo is different. It's hugely enjoyable, but it's serious stuff; you can't mess around with it, which is why it is not staged very often.
'The opera lovers' opera'.
Dat is nogal een uitspraak.
Maar ik zou Tristan und Isolde ook niet graag willen missen.
Overigens stonden twee van de solisten ook al in de Tristan die we tijdens het Gergiev Festival 2007 hebben uitgevoerd. Koning Filips II was (een hele jonge) koning Marke en Eboli heette toen nog Brangäne.
Fantastisch om ze nu terug te horen.
En Jullian Budden in het grote standaardwerk The operas of Verdi: 'No other work of Verdi explores such a variety of human relationships. Each of the principals has a rounded individuality, that is nowhere surpassed in the Verdian canon. Nor is it only the humans who spring to life. The monastry, the royal palace, the square of Valladolid, or the gardens, all have a real, musical existence.'
Of Yannick in Odeon: 'een visionair verhaal, waar de politieke, religieuze en filosofische kwesties een gevoel van tijdloosheid aan verlenen.'
En, net als Budden : 'Verdi zet zijn personages neer als complexe mensen, die niet zwart of wit zijn.'
Die complexiteit, die gelaagdheid, zal zich dan toch voor een groot deel in het orkest afspelen.
Tenslotte nog het enthousiasme van Bo van der Meulen -daar kun je me midden in de nacht voor wakker maken - voor de NTR:
http://www.youtube.com/watch?v=e9KIwfIbOqo
en:
http://www.youtube.com/watch?v=x42VnVh7Ipo&feature=relmfu
waarin hij ook nog kort op de regie van Willy Decker ingaat.
Daar kan ik helaas weinig van zien.
Maar de muziek moet toch meer dan voldoende uitdagingen bieden om me acht voorstellingen intensief bezig te houden.
Of eigenlijk negen, want bij de generale repetitie morgenavond zit ook al publiek.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten