Ontdekking

In de praktijk van de klassieke muziek zijn we een groot deel van de tijd bezig met muziek die we al kennen. Die het publiek kent en graag nog eens wil horen.
Dat 'kennen' is overigens een relatief begrip, want in de grote meesterwerken valt voortdurend wel weer iets nieuws te ontdekken.
Zoals in de 'Eroica' van Beethoven, die we zaterdag voor de Proms in de Royal Albert Hall spelen (bij de BBC, dus rechtstreeks op de radio). Nooit eerder was mij opgevallen hoe intensief en gevarieerd Beethoven hier met ritmes omgaat, hoe 'dansbaar' veel van de symfonie eigenlijk is. Is toch niet het eerste waar je aan denkt bij een held.

Naast spelen van het bekende repertoire is er gelukkig ook nog voldoende gelegenheid om onbekende werken en componisten te ontdekken. Gisteren was zo'n moment.
Carlo Gesualdo (1560?- 1613) is de naam van de componist. We speelden gisteren voor de eerste keer een nieuwe bewerking van een van zijn madrigalen. De naam is niet onbekend, maar waarschijnlijk meer door de moord die hij pleegde op zijn vrouw en haar minnaar dan door zijn muziek. Want wanneer hoor je die nu?
Het is hele uitzonderlijke muziek, lijkt nergens op, althans niet op andere muziek, een beetje bizar soms, maar met een unieke en sterke expressie. Een figuur die als het ware los in de muziekgeschiedenis staat en in zekere zin zijn tijd ver vooruit. Hoewel ik dat altijd een raar begrip vindt.
Wel is het zo dat pas de laatste decennia door componisten aansluiting gevonden wordt. Stravinsky heeft zijn muziek bewerkt, net als Brett Dean. Schnittke heeft een opera over hem geschreven, en in oktober dirigeert Dalbavie de wereldpremiere van zijn eigen opera 'Gesualdo' in Zürich.
Gesualdo is hot.

Wij brengen Gesualdo met Domestica komende woensdag (25 augustus) in de Laurenskerk, als onderdeel van een voorstelling met het verhaal van kruisridder Tancredi en Clorinda. Met echte zwaarden en prachtige muziek van Monteverdi en Hellendaal.

En Barbara Strozzi (1619-1677). Ook een leuke ontdekking!